Batman’da güvercin yetiştiriciliğinin geçmişi
uzun yıllar öncesine dayanır. “Kuşçuluk”
olarak adlandırılan güvercin yetiştiriciliği
sevgisi, birçok kişinin güvercinler ile
ilgilenmesine yol açmaktadır. Kuşçuluk
Batman’da bir sektör haline gelmiştir. Birçoğu
ticari amaç için değil hobi olarak, kuşçuluk ile
uğraşmaktadır. Ticari amaçla kuşçuluk ile
uğraşanların sayısının en az 1.000 kişi
civarında olduğu, bizzat kuşçular tarafından
ifade edilmektedir. Kilis’te güvercin besleyip
uçuranlara kuşçu adı verilir. Batman halkı
güvercinleri çok sever. Güvercin avlamanın ve
vurmanın günah olduğuna inanılır. Batman’da
kuşçular için “Kuşçu Kahvehanesi” vardır. Bu
kahvehanenin müşterisi kuşçulardır. Kuşçuların
dışında kuşları sevenler de bu kahvehaneye
gelir. Kuşçu kahvelerinin iç duvarlarında tel
kafesli kuş rafları bulunur ve bu rafların içi de
odacık şeklinde bölmelidir. Güvercinler bu
kafesler içinde oynaşır ve öter. Batman’da kuş
uçurma zamanı Batman’ın üstü kuş dolar.
Kuşlar büyük daireler çizerek, taklalar atarak
uçarlar. Birbirlerinin arasında geçerler.
Kuşçunun ıslığına göre gökyüzünde çok
görkemli taklalar atarlar. Hangi kuşçunun
kuşları daha sadık ve evine bağlı ise o kuş
grubu kayıp vermeden evine döner. Hangi
kuşçu başkasının kuşlarından kendi kuşları
arasına katar ve onu indirip yakalarsa, o kuşçu
başarılı sayılır. Uçuşan kuşların içine yabancı
bir kuş karıştığını gören kuşçu elindeki dişi
kuşun kanatlarını serbest bırakıp kanat
çırptırmaya başlar diğer yandan da dama
inmelerini isteyen ıslığını çalar. Kuşlar evin
üzerine yaklaşıp pikeler yaparak konarlar.
Yabancı kuş en son anda inmekten cayarsa,
kuşçu ucu çaputlu sırıkla kuşlarını tekrar
havalandırır. Eğer yabancı kuş yere inerse,
önüne yem atar. Sonra kuşlarıyla birlikte
yabancı kuşu, kuş evine sokmaya çalışır.
Kuşçu, yabancı kuşu yakaladığında ya eski
sahibine verir, ya da kendine alıkoyar. .
Batman kuşçuları, kuşlarına ve kuşlarının
bakımına çok düşkün olurlar ve büyük özen
gösterirler. Onları boncuklarla süslerler.
Kuşların ayaklarına boncuklu halkalar takarlar.
Bu halkalara “Halhal” adı verilir. Ayrıca
ayaklarına çeşitli sesler çıkaran çıngıraklar
takarlar. Kuşların kulak kesimlerinden Küpe
denilen boncuklar sarkıtırlar. Asıl sahibi bu
kuşunu çok seviyorsa, onun bu hatayı bir daha
yapmayacağına inanıyorsa, gelip yakalayandan
parası ile geri alabilir. Bazen de kuşlar
değişilerek sahiplerini değiştirirler. Eski sahibi
gelip almazsa, kuşçu bu kuşu kendi kuşları
arasına katmayı isterse, önce onun kanadını
keser. Uzun bir süre uçurmaz ve eve alışmasını
sağlar. Asıl sahibi gelip istemezse ve yine de
kuşçu bu kuşu satmak isterse, bu kez de kuşçu
kahvelerine götürüp orada alıcı bulur (Akgeyik
BATMAN’DA GÜVERCİN YETİŞTİRİCİLİĞİ
