Budapeşte Yüksek Uçucularının kısa tarihinden ya da Dünya çapında hızla yayılan şöhretinden bahsetmeyeceğim zira bundan çok daha önemli olan bir durum var ki Budapeşte Yüksek Uçucusunu Ülkemiz henüz yeteri kadar tanımıyor.
Amacım ırk standartını doğru olarak sizlere transfer etmek veya en kısa tabirle Budapeşte Yüksek Uçucusunu net olarak betimlemek istiyorum. Böylece yüksek uçucu tutkunlarının geçmişte benim yaptıgım hataları yapmayacaklarını umut ediyorum…
Acaba Bu Kuş Budapeşte Yüksek Uçucusu mu ? Yoksa Değil mi ?
En temel etken adındanda anlaşılacağı gibi uçuşudur. Biyolojik, fiziksel , çevresel veya yetiştiriciden kaynaklanan sorunler olmadıkça uçmayan Safkan bir budapeşte olamaz zira DNA’sında yazılı olan tüm karakterler bu yönde prosedür yapıyor. Özetle asli belirti netlikle adına yakışır bir şekilde uçmasıdır.
İyi bir gözlemci değilseniz veya daha önce hiç budapeşte yüksek uçucusu beslemediyseniz fiziksel olarak diğer ırkları andırdıkları için hata yapmanız çok olası bir durum.
Ülkemizde , resim olarak budapeşteyle hiç ilgisi olmayan Tippler’lar Kavram karagaşından ve uçma yetenekleri yüzünden karıştırılmakta… Daha zor olan kısmı ise viyana yüksek uçucuları. Bu ırk budapeşte yüksek uçucusuna en fazla benzeyen güvercin türüdür. Viyana yüksek uçucusu çok daha ince yapılı daha uzun gagalı daha uzun boyunlu daha çelimsiz daha narin görünür.
Bir Budapeşte Yüksek Uçucusu Nasıl Görünür?
En önemli nokta gaganın dış bükey bir yapıya sahip olup kısa olmasıdır. Burada ”kısa”dan kastım Bango, Azman türevi ırklardaki gagalardan söz etmiyorum. Bir dönekten daha kısa bir azmandan daha uzun bir gagayı anlatmaya çalıştım. Yukarıda kuşların görsellerine dikkatle bakarsanız bunu anlayabilirsiniz.
Budapeştelerin gözleri hardal sarısı ile kızıl arasında olabilir şayet bir budapeştenin gözleri açık renk (Beyaz Gözlü ) veya tamamıyla kırmızı ise kesinlikle melezdir. Göz bebekleri Tippler’larda olduğu gibi öne doğru ve elips biçimindedir. Fakat bunu zaman zamanda hemen algılamak zor olabilir o yüzden kuşu elinize alıp hafifçe göz duvarlarına dokunmanızı tavsiye ederim refleks olarak gözünü çektiğinde çok daha iyi anlayacaksınız.
Bir çeviride budapeştelerin kuyruk telek sayılarından yanlış bahsediliyor 14-16 da olabilir deniyor ancak galiba çeviride bir hata yaşanmış o yüzden bunu önemle okumanızı rica ediyorum…
Budapeştelerin kuyruk telekleri 12den ne eksik ne fazladır. Yabani kuşların kuyrukları %90’nı 12 teleklidir. Bunun iyi bir nedeni var uçuşu direkt etkileyen bir etkendür telek sayısı uçuş esnasında Sürtünmeyi Azaltır. böylelikle daha az eforla daha fazla zaman ve mesafe kaydetmiş ollinkar. 12 telekten çoksı olan bir kuş alırsanız şayet, satıcısı ile ilgili çok iyi şeyler düşünmenizi tavsiye etmem 🙂
Budapeşte yüksek uçucusunun gögsü geniş, atletik ve Disc şeklindedir. Basit bir teknikle Kanatlarını iki yana açıp biraz beklerseniz mukavemetinin ne kadar yüksek olduğunu hissedebilirsiniz.
Paçalı Olmak Ya da Olmamak 🙂
Budapeşteler Paçalıda olabilir paçasızda… Ama genelikle paçalı olanları Show amaçlı üretildikleri için performans olarak oldukça başarılı olmayabilirler. Dünyada yarım paçalı (Toz Paça) Bir çok budapeşte önemli kayıtlara imza atmayı başarıyor ancak bu çoğunlukla baskın olan paçasız kuşlardan kaynaklanıyor.
Eğer Budapeştenizle Miss of Turkey 2010 Yarışmasına Girmeyecekseniz paçalılardan uzak durun 🙂
Renk konusuna gelirsek şayet Budapeşteler çoğunlukla açık bir fon üzerine serpiştirilkmiş çiller noktalarla bezelidir ancak yinede bütün renk yelpazesinden faydalanabilen bir ırktır. Kırmızılar Açık Kahveler Siyahlar Beyazlar Hemen hemen her renk…
Yükseklik Korkusu Olan Bir Budapeşte Yüksek Uçucusu Var mıdır?
Elbette hayır 🙂 İnsanoğlunun amansız hırsı ve tüyler ürpertici zekası kendinden diğer birçok canlıyı değiştirmeye yetip arıtıyor…
Sanırım poltli kardeşler egolarını tatmin etmişler ve Budapeşte Yüksek Uçucusu gibi olağanüstü yüksekliklere ulaşabilen çok kuvvetli bir ırk ortaya çıkarmışlar.
(İyikide Yapmışlar)
Budapeştelerin uçuşu ile ilgili bilmemiz gerekli olanlarin en başta Yükseklik gelir. Ne kadar uçtuklarından daha önce gelen gökyüzüne tırmanışlarıdır. Elbette uzun süreler uçabilirler…
Benim yavrularda rekorum henüz 7 saat 14 dakika. Avrupada 10 saati, Avusturalyada 12 saati geçen kuşlar mevcut… Tabii ki 4-5 saat uçmasıda yadsınamayacak kadar iyi bir performans.
İlk uçuş aşamalarında 3-4 saat uçan yavru bir kuş antrenmanlara bağlı olarak 15-20 gün içersinde bu sürenin iki katına çıkabilir. Burada önemli olan kuşlarınızı iyi gözlemlemeniz…
Bazen biyolojik kuslinkarı gözden kaçırırız o yüzdende hep hayal kırıklıgına ugrarız… Örneğin 10 budapeşteniz vardır 1 tanesinin performansı diğerlerinden daha düşüktür bu durumda kesinlikle kuşunuzu inceleyin davranışlarını gözlemleyin kalıtsal bir problemu olma olasılığını unutmayın ve ırk iyileştirme çabalarına girin böylelikle doğada ki gibi sizde problem olan kuşlarınızı elimine etmiş olursunuz.
Canım Ailem…
Budapeşteler’in en kuvvetli sosyolojik yapısı muazzam bir şekilde ailesine olan bağlılığıdır. Memelilerde gördüğümüz bu sosyaleşme bazı kuş türlerinde olduğu gibi budapeştelerdede mevcut (Örnek: Kanada Kazları)
En çok yaşadığım durum birbirilerini havada ve yerde takip etmeleri diğer okuduğum yazılarda tanıştıgım yetiştiricilerinde yaşadıkları hep aynı şey. Bir arkadaşımla beraber aynı binada besliyoruz kuşlarımızı ve teras ortak kullanım alanımız oldugu için bu durumu gözlemlemek son derece basit oluyor. Arkadaşımın kuşları yemlenirken Budapeşteler terasa iniyorlar eger biri yuvaya giderse 2 saniye gibi kısa bir süre içinde diğerleri panik olup hemen yuvaya gidiyorlar Terastaki yemin cazibesine rağmen…
Yerde oldukları zaman bu dezüstünlüka dönüşüyor bazen ancak Havadayken çok büyük bir üstünlük. Budapeşteler uçarken Filo demek istemiyorum zira o farklı bir kelime … Grup durumunda birbirilerine neredeyse değecek kadar yakın duruyorlar. Bu kadar yakın olmak onlara müthiş bir savunma kabiliyeti kazandırıyor…
Budapeşteler çok hızlı uçtukları gibi ani dalgalanmalarla gözden kaybolup sonra bir anda başınızın üstünden geçip gidebilirler. Bu nedenten kaynaklı diğer ırkların onların grubuna katılımı çok mümkün olan bir durum değildir. Eger budapeşteleriniz varsa diğer kuşlarla aynı anda uçurmayın… Bunun ne zararı oldugunu biraz sonra anlatacagım 🙂
Atmacaya Açık büfe Kahvaltı hemde SelfService…
Yırtıcı kuşlar için evcil güvercinler FastFood Niteliğindedir. Düşünsenize bir Kurşuni Atmacanın Ormanın içersinde görkemli bir kamuflajla gizlenmiş Üveyiği Yakalayıp mideye indirmesi için haracaması gereken enerjiyi ve zamanı. Doğal olarak yırtıcılar hemen her zaman basit olan avı seçeceklerdir zira bu bir hayat meselesi.
Güneşli bir sabah güvercinlerinizi evinizin üstünde keyifle uçururken aslında biraz uzakta daireler çizen Atmacaya Açık büfe Bir kahvaltı sunmuş oluyorsunuz…
Budapeştelerin en önemli özeliklerinden biriside yırtıcıya olan duyarlılıkları ve kusursuze yakın savunma taktikleridir. Yaklaşık 6 yıldır budapeşte yetiştiriyorum sürekli daha iyisine ulaşmayı amaçlayarak birçok değişim oldu kuşlarımda şimdi sayıları azaldı ancak en azından hepsi safkan. Bu zaman içersinde haftada en az 4 gün boyunca budapeşteleri uçurdum ve aşağı yukarı her iki uçuştan birtanesinde kesinlikle yırtıcı saldırılarına maruz kalıyor kuşlarım. Burası Ege bölgesi ve yırtıcı popülasyonu çok fazla Mavi doğanlar Özellikle diğer yörelerde yetiştiricilerin pek rastlamadıkları bir yırtıcı olmakla beraber gördüğüm en tehlikeli Doğan türü… Bu açıklamaların hemen sonrasında Bugüne kadar hiç bir budapeştemi hiç bir yırtıcının yakalayamadığını belirtmek isterim.. ” Hadi canım bu kadarda olmaz” dediğinizi duyar gibiyim 🙂 Ama bunu tüm samimiyetimle söylüyorum ve ciddi bir araştırma yaptıgınızda bunun gerçek oldugunu veya safkan budapeşteleriniz oldugunda nasıl yırtıcılardan kaçtıklarını ve gönül rahatlığıyla nasıl uçurdugunuzu kendiniz göreceksiniz…
ilk budapeştelerimi aldığımda o yıl boyunca Yırtıcılardan hep tesadüfen kurtulduklarını sanıyordum. Bir süre sonra internetten bir araştırma yaptım bazı yetiştiricilerin anılarını dikkatle çevirdim ve hepside yırtıcılara yakalanmadıklarından bahsediyordu. Hatta bunun ile ilgili bahse giren yetiştiricilerin çevrimiçi sohbetlerine tanık olmuştum bir macar sitesinde…
Budapeşteler grup durumunda, birbirilerine çok yakın ve hızlı uçtukları için yırtıcılardan korunabiliyorlar. Bu tam anlamıyla şöyle oluyor. 10 kuştan oluşan bir grupta toplam 20 göz mevcut ve bu 10 kuştan herhangi birisi panik olursa hepsi aniden farklı yönlere dağılıyorlar ancak bu çok kısa sürüyor 1/2 saniye sonra yeniden yumak halini alıyor ve tekrar dağılıyorlar tabi bu arada ani alçalışlar ve yükselişler devam ediyor. Hedefi sabit bir noktada Tutmamak tüm mesele… Bir çok belgeselde görmüşsünüzdür yabani kuşların grup durumunda nasıl yırtıcıya karşı kendilerini savunduklarını yırtıcının grup içersindeki ritmik harekete odaklanamaması burada en önemli savunma etkeni. Eğer budapeşteler panik olduklarında biri sürüden ayrılsaydı kendiliğinden Açık hedef haline gelecekti.Böyle yapmadıkları için toplu bir hareket içersinde ritmik olarak bir yumak biçiminde uçuşlarını sürdürdükleri için yırtıcıya karşı şansları çok yüksek. Diğer birçok ırk panik olduğunda ayrı yönlere kaçtığı için Yırtıcının açık hedefi haline geliyor…
Özet olarak Budapeşteniz varsa yırtıcıdan korkunuz olmasın bunu netlikle Safkan budapeşteler aldığınızda Çok iyi anlayacaksınız… Ama budapeştelerle beraber diğer bir yüksek uçucu Sırp veya tippler uçurmaya kalkarsanız kendi ellerinizle yırtıcılara hoş bir ziyafet hazırlamış olursunuz…
Bu arada unutmadan Ülkemizde yırtıcı kuşlardan nefret eden çok fazla yetiştirici var ve bazıları silah kullanarak onları vurmayı tercih ediyor hatta bazı avcılar yırtıcı kuş gördüklerinde ve kendileride güvercin besliyorlarsa nedensiz yere onları öldürüyorlar… Lutfen daha dikkatli davranalım Yırtıcı kuşların en en doğal hakkı avlanmak evcil güvercinleri yakalamalarıda doğanın bir parçası bunu unutmayalım ve tabiata müdahele etmeden kuşlarımızı besleyelim…
İlk yazımın son bölümü ;
Bu makalenin ikincisini hazırlıyorum ancak tamamıyla budapeştelerin biyolojisiyle alakalı olacak yakında onuda paylaşacağım sizlerle. Öncelikle bu yazıyı okuduğunuz için teşekkür ediyorum. Israrla yeniden etmek istiyorum Gördüğünüz her güvercin Budapeşte Yüksek Uçucusu Değildir. Lutfen kavramlara dikkat ederek bilinçli bir şekilde olaya yaklaşalım… Budapeştelere ” Tip” Demeyelim veya Viyana Yüksek uçucuların melezlerine Budapeşte Demeyelim. Dünyadaki birçok güvercin türünün en kötü kaderi insanların bilinçsiz melezlemeleri… Bunun önüne geçmek için IRK İYİLEŞTİRMESİNE gidelim böylelikle daha iyi performanslar daha hoş kuşlar ve daha eğlenceli bir uçuş izleme şansına erişelim…
[IMG-Gal id=80199]
