MARDİN’DE GÜVERCİN YETİŞTİRİCİLİĞİ

Mardin’de güvercin yetiştiriciliği yüzyıllardan
beri yapılmaktadır. Özellikle taklacı tip
güvercin yetiştiriciliği yapılır. Şehir
merkezinde birçok aile güvercin
yetiştirmektedir. Bazı iddialara göre, Mardin’in
tarihi mimarisi bile güvercin yetiştiriciliğe
uygun olarak şekillenmiştir. Usta güvercin
yetiştiricileri arasında taklacı güvercinler,
performans güvercini olarak bilinir. Diğer
güvercin ırklarından en belirgin farkları, daha
iri olmalarıdır.
Dış görünüş olarak, saf Mardin taklacı
güvercinlerinde tepe ve güle rastlanmaz. Ancak
zamanla başka ırklarla karıştığı için şimdilerde
tepeli ve güllü olanları da görülür. Mardin
taklacıları siyah, beyaz, mavi ve dumanlı
renklerde bulunurlar. Ayrıca taklacı Mardin
güvercininin göğüs kafesi de diğer güvercin
türlerinden farklı yapıda ve daha gösterişlidir.
Bu işin meraklılarına göre Mardin güvercinini
vazgeçilmez kılan ve güvercin beslemeyi
bağımlılık haline getiren ise taklacıların kanat
sesleri. Taklacı güvercinlerin fiziksel
yapısından da kaynaklanan çok özel kanat
sesleri var. Güvercin sahibinin elinden ya da
kafesinden gökyüzüne süzülürken, yerde
taklalarıyla şov yaparken, fişeğe asılıp taklalar
arasına mesafe koyup yükselirken çıkardığı
kanat sesleri güvercin meraklılarına göre
dünyanın en görkemli müziğinden çok daha
etkileyicidir.
Bir taklacı güvercinin değerini ise yüksek ve
açılarak uçması, pikeli ve oyunlu olması, nokta
dalışı yapabilmesi, taban taklasını
çevirebilmesi, başına yani fişeğine seri bir
şekilde asılabilmesi, asılırken birden fazla takla
atması, taklalar arası mesafe koyabilmesi, bitiş
noktasında baş bağlama taklasını çevirmesi
gibi özellikler belirler. Her 10-15 dakikada bir
başa yani fişeğe gelebilmesi beklenir. Ayrıca
bütün bunları yaparken çıkardığı kanat sesi,
havada kaldığı uçuş süresi ve kümesine taklalı
inmesi de güvercinin değerini artıran
özelliklerdendir.
Mardin’de yetiştirilen güvercin ırklarından
bazıları Abyaz, Ahmar, Asfar, Bedilceni,
Beyaz, Ezrek Biberli, Ezrek Mekşuf, Güllü,
İmzerkeş, İspir Bağdadı, İsvit, Keşmir, Kırgök,
Ak Mardinli, Gök Mardinli, Külümsü Mardinli,
Mavsali, Miski Kapaklı, Yusufi Kapaklı,
Musullu, Selçuklu, Sıdır Asfar ve Şami
(Şemiy) ırklarıdır (İşçen 2011, Tanır 2011).