Merhaba arkadaslar, güvercin tarihçesi ve iyi mi yayılmış olduğu ile alakalı yazımızdan ilkin OSMANLI evveliyatına kısa bir bakış yaptıktan sonrasında bazı bilmediklerimiz yada bildiklerimizi de özetlemek gerekirse hatırlamamıza ve tazelememize destek olacaktır.
Üste görülen Balkan haritasi ve Yunanistan’ı tam ortadan bölen cizgiye ve çizginin üst kısmında kalan bölgeye cok dikkat edin. Osmanlı’nın ele geçirdigi Balkan ülkelerini ve sebepleri hakkında ilkin kısa bir yorum yapalım.
Osmanlı zamanı süresince müslümanlığı dünyaya yaymak icin çalısmıs oldugunu biliyoruz. Bu mücadelenin gerileme dönemine kadar sürdüğünü bu hükümranlığın 500 yılı geçkin sürdüğünü görüyoruz. 4. Murat Balkanları fethettiğinde İstanbulun Balkanlar tarafınca gelecek yardımlari önleyecek sekilde tüm giriş ve cıkışları kapatmış kuşatım altına almış, İstanbul’u ada seklinde haritada bırakmıstır. Sonrasında oglu Fatih Sultan Mehmet İstanbul’u fethettikten sonrasında üsteki haritada cok rahat görülecegi benzer biçimde nerede ise düz sayilacak bir yolla Yunanistanı gecip Arnavutluk üstünden İtalyaya ve çizmenin topugundan hiristiyanlığın merkezine ulasmaya çalışmışlardır. Anlatılanlar içinde Fatih’in çizmenin topuğunu da fethettiği yukarılara doğru ilerlerken burada zehirlenerek öldürülmüş olduğu aşağıda cenk halinde olan askerler bozguna uğramasın diye oba çadırının önünde atının üzerine bağlanarak askerlere moral olduğu da anlatılır.
Bildiğimiz benzer biçimde Osmanlının da fethettiği ve en uzun elinde tuttuğu topraklar Arnavutluktur. Üste belirttiğimiz Yunanistanı ortadan bölerek geçen yolun üst kısmından gelecek saldırıları engelleyebilmek için Bulgaristan ve Makedonya da alınarak yol genişletilmiş saldırılara karşı ve o günkü 250.000-300.000 kişilik askerin ihtiyaçlarının giderilmesi için Anadolu dan çiftciler buraya yerleştilmistir. Böylece bölgede ilerlerken hem arka tarafı itimat altına alınmış hem de kültürlerin kaynaştırılması sağlanmıştır. Osmanlının bölgeye yerleşmesi yerleşik hayattada minik değişikliklere yol açmış kültürlerin iç içe girerek yeni uygulamaları bir araya getirmiştir. Esasen amaçlardan bir taneside budur.
Bir minik hatırlatma daha yapmak isterim bu tezimiz için Arnavutluktan çizmeye daha ileri gidilemeyeceğini ileriki tarihlerde anlayan Osmanlı padişahları bu seferde B planı olarak Avusturya’yı geçip kara yolu ile İtalya’ya ulaşmayı denediklerini biliyoruz.
Şimdi bu Osmanlı tarihinin güvercinlerle ilgili olan kısmı de burada. Trakya dan başlayıp Arnavutlu’ğa kadar olan yol haritası üste belli. Bu haritanın üst kısmında derhal her yerde güvercin ve dönücü ırklar beslenip yüzyıllardır üretiliyor.
Çizginin alt kısmında dönücü ırklara yakın tek bir tane güvercin yetiştiricisi ve güvercin çeşidi yoktur. Güvercin ile kumruyu dahi karıştırmaktadırlar. Buradan da anlaşıldığı benzer biçimde Türkler tarihince bu güvercin ırklarını yetiştirip çeşitlendirmeler Balkanlarda da Türk asıllı kuşbazlar tarafınca yapılmıştır. Bunu Osmanlının Balkanlardan dönüşünden sonrada yöre içinde kalan yada Yunanlı yetiştiriciler gene Aynı eski dönemde olduğu ve öğrendikleri benzer biçimde Türkce kelimeler kullanarak bu alışkanlığa ve hobiye devam etmişlerdir.
İlk verdiğimiz eski Osmanlı’cada yazan haritada yerleşim yerlerinin Türkce ve Yunanca ismleri verilmektedir.İlk yazdıgımız zamanı bilgilerin icinde 1860 ve Lozan anlasması ile Türkiye’den gönderilen Türk beylikleri ve Karaman oğularından hiristiyan olanlarda bu üsteki anlatmaya calıstığımız yolun üst kısmına yerlestirilmislerdir. Bu topluluğun Türk fakat din kardesi olması sebebi ile anlaşılması icin bir çoğuna Karamanis,Kırkağaç,Karaağaç benzer biçimde soy adları verilmistir.
Bir de gene Türkiye’nin çesitli yörelerinden gönderilen pandos Rumlarida gene bu üsteki belirtmiş olduğumuz yolun etrafinda boşalan bölgelere yerlestirilip soy isimlerinin sonuna IDIS ilave edilmistir.Bu gün Yunanistan’daki bir cok meşhur kuşcunun soy isimlerine bakarsanız bu kisilerin Türkiye’den gönderilen vatandaslar olduğunuda görürsünüz.
Avrupadaki kuşcularda baslık açtıgım arkadasımız PETRIDIS yada meşhur kemenceci TSACHOURIDIS VE BALIKESİR DOĞUMLU ÜNLÜ WUTACI POLYEMEIDIS benzer biçimde. Beyliklerin Egenin değişik yörelerinden gittiğini hatırlayalım.
Bu detay aslen oldukca mühim bu göçlerin yapıldığı tarihler bu kisilerin yerlestirildiği yerlerde göz önüne alındığında sonuca oldukca yaklaşmış oluyoruz. Bu üsteki yolda akla gelen dönekle anılan şehirlerden bazıları Selanik ve Seres’dir.Aslen haritayi iyi takip edersek baska bir cok tanıdık döneklerle özlesmiş sehir isimleride bulabiliriz.
Yazan Atilla Bilici-Bergamalı
